Akta dotyczące gminy żydowskiej w Rawiczu

Liczba żydowskich mieszkańców Rawicza na początku XX w. wynosiła 407 osób. Włączenie miasta do Polski w 1920 r. spowodowało gwałtowny odpływ tej grupy ludności. W 1921 r. odnotowano jeszcze 127 osób, w 1922 – 108, a w 1930 r. zaledwie 12. W 1923 r. dekretem wojewody poznańskiego, gminę żydowską rozwiązano, a jej majątek przekazano rawickiemu magistratowi (D. Czwojdrak, Z dziejów ludności żydowskiej w południowo-zachodniej Wielkopolsce, Grabonóg 2004, s. 56, 104, 106–107, 126, 128–129).

Świadectwem tamtych wydarzeń jest poszyt akt zawierający 36 dokumentów o różnych rozmiarach, pisanych ręcznie i maszynowo na gładkim papierze. Sporządzone w języku polskim (31) i niemieckim (5) dokumenty stanowią zbiór korespondencji pomiędzy Władysławem Weigtem – emerytowanym burmistrzem miasta Rawicza, Urzędem Miejskim w Rawiczu, reprezentantami lokalnej społeczności żydowskiej, Urzędem Wojewódzkim w Poznaniu, adwokatem Markusem Cohnem z Poznania oraz Zarządem Gminy Żydowskiej w Warszawie.

Wszystkie pisma dotyczą rozwiązania Gminy Kahalnej w Rawiczu. Przeważają monity i wyjaśnienia wskazujące na bezprawny charakter działań miejscowych władz w stosunku do przedstawicieli żydowskiej wspólnoty. Uzupełnienie stanowią urzędowe wezwania oraz wyroki, które zapadły w sprawie W. Weigta przed Sądem Ławniczym w Rawiczu i Sądem Okręgowym w Lesznie. Został on oskarżony i skazany w związku z protestem, jaki w obronie rawickich Żydów złożył w Urzędzie Wojewódzkim w Poznaniu.

Władysław Weigt urodził się 18 stycznia 1869 r. w Lipnie koło Leszna. Był synem agenta pocztowego Franciszka i Karoliny z domu Paul. Na przełomie XIX i XX w. był burmistrzem we Lwówku, a potem polskim działaczem w Bytomiu. Urząd komisarycznego burmistrza Rawicza pełnił w latach 1920–1923. W 1898 r. poślubił Annę z domu Zielińską. Mieli siedmioro dzieci. Zmarł 12 maja 1950 r. (APP, Akta USC Środa Wlkp., sygn. 74, s. 44–45; https://www.facebook.com/PrzyjacieleRawicza/photos/a.920925678079249/1717742301730912, dostęp: 4.03.2021).

Akta do śmierci stanowiły własność W. Weigta. W 1994 r. do zbiorów leszczyńskiego muzeum przekazał je syn burmistrza, Wiktor Weigt z Leszna, tłumacz przysięgły języka niemieckiego.

Dariusz Czwojdrak

czytaj więcej
Informacje o obiekcie
Autor/twórca
Weigt, Władysław (1869-1950)
Rodzaj obiektu
forma informacji
Czas powstania/datowania
2. ćwierć XX w.
Miejsce powstania
Warszawa (województwo mazowieckie)
Technika
maszynopis
pismo odręczne
szycie
Materiał/tworzywo
papier
Wymiary
wysokość: 34.4 cm, szerokość: 23.5 cm, głębokość: 1 cm
Słowa kluczowe
Prawa autorskie
obiekt nie jest objęty ochroną prawa autorskiego
Właściciel
Muzeum Okręgowe w Lesznie
Numer identyfikacyjny
MLI/35