Obiekty

Czarno-biała pocztówka przedstawiająca fragment rzeszowskiej synagogi, wykonana na podstawie fotografii autorstwa Edwarda Janusza, jednego z najbardziej znanych rzeszowskich fotografów przełomu XIX i XX wieku.

Na awersie znajduje się południowo-zachodnia fasada synagogi z charakterystyczną cylindryczną wieżą. Rewers jest niezapisany. Na środku widoczna pieczątka z napisem: „fot. E. Janusz w Rzeszowie” oraz „Naśladownictwo zastrzeżone”.

Przedstawiona na pocztówce synagoga była nazywana przez rzeszowskich Żydów Staromiejską, Starą Szkołą lub Małą. Została wzniesiona około 1610 roku. Jej pierwotny wygląd uwieczniono na namalowanym w 1762 r. perspektywicznym planie ówczesnego Rzeszowa autorstwa Karola Henryka Wiedemanna. Synagoga w początkowym okresie pełniła nie tylko funkcję religijną, ale też militarną. Ze względu na swoje usytuowanie została włączona do systemu obronnego miasta. Podczas działań zbrojnych w jej wnętrzach magazynowano broń, chroniła się tam także załoga, która broniła wyznaczonego odcinka umocnień miejskich. Do budynku synagogi na przestrzeni wieków dodano liczne przybudówki, które znacząco zmieniły jego pierwotną bryłę, był on też kilkukrotnie gruntownie przebudowywany – m.in. w 1698 r. zmieniono pokrycie dachu z gontu na dachówkę, w 1842 r. dach brogowy zastąpiono dwuspadowym, a w latach 1906–1907 zburzono starą galerię dla kobiet i zastąpiono ja nową. Podczas II wojny światowej budynek został doszczętnie zniszczony. W 1953 roku odbudowano go według projektu Zofii Cydzikowej. W dawnej synagodze przez wiele lat mieściło się Wojewódzkie Archiwum Państwowe.