Lampka chanukowa (hebr. chanukija)

Święto Chanuki obchodzone jest radośnie w żydowskich domach i miejscach modlitwy. W synagogach lichtarze chanukowe ustawiane są przy południowej ścianie budynku. Jeszcze przed zapaleniem świec należy odmówić błogosławieństwa: „Błogosławiony jesteś Ty, Boże nasz, Królu świata, któryś uświęcił nas swoimi przykazaniami i nakazał nam zapalać światła chanukowe” oraz „Błogosławiony jesteś Ty, Boże nasz, Królu świata, któryś uczynił cuda dla naszych praojców, w tamtych dniach i w tym czasie” (http://shaveipolska.shavei.org/wp-content/uploads/2017/12/choveret-PDF-3.pdf, dostęp: 23.02.2021).

Prezentowana tu lampka chanukowa wsparta jest na czerech nóżkach w formie stylizowanej wici roślinnej, zdobionej kwiatami. Ten sam motyw wykorzystano do zabudowania boków. Chanukija ma prostokątną podstawę z falistą przednią krawędzią. W podstawie – niemal na całej jej długości – znajduje się owalne wgłębienie. Nad nim osadzono osiem palniczków w kształcie dzbanuszków, połączonych cienką, ruchomą listwą, mocowaną w dwóch uchwytach. Trzyczęściowy zaplecek ma formę architektoniczną, po bokach obrzeżoną półkolumnami, u podstawy ozdobioną fryzem z rozetek. Każda z części zaplecka – dwie skrajne są węższe – zamknięta jest trójdzielnym łukiem ze sterczynami (brak środkowego). Na lewym znajduje się uchwyt do mocowania szamesa (dodatkowej świecy służącej do zapalania pozostałych). W zewnętrznych, węższych polach umieszczono reliefową dekorację w postaci festonów z liści i kwiatów. W polu centralnym ozdobę stanowią stylizowane Tablice Dekalogu przytrzymywane przez dwa wspięte lwy. Nad tablicami kolejny feston z liści i kwiatów.

Na podstawie umieszczono dwie sygnatury: monogram złotnika „KW” w owalnym polu i głowę Diany w pięcioliściu – stanowiącą państwową cechę austro-węgierską dla próby 800 z literą „R” (Koszyce). Kolejne oznaczenia znajdują się na listwie łączącej palniki. Pierwsze za zagięciem, po lewej stronie, gdzie powtórzono monogram złotnika „KW”, następne pod spodem listwy, po prawej stronie, gdzie wybito dwie cechy zapasowe „VR” w prostokątnym polu.

Lampkę zakupiono w 1995 r. w Domu Aukcyjnym we Wrocławiu. Sprzedawca nie przekazał żadnych informacji dotyczących pochodzenia przedmiotu.

Dariusz Czwojdrak

czytaj więcej
Informacje o obiekcie
Autor/twórca
nieznane
Rodzaj obiektu
rzemiosło artystyczne
oświetlenie
Czas powstania/datowania
1. ćwierć XX w.
Miejsce powstania
Koszyce (Słowacja)
Technika
odlew
sztancowanie
repusowanie
puncowanie
Materiał/tworzywo
srebro
Wymiary
wysokość: 19 cm, szerokość: 28 cm, głębokość: 9 cm
Słowa kluczowe
Prawa autorskie
obiekt nie jest objęty ochroną prawa autorskiego
Właściciel
Muzeum Okręgowe w Lesznie
Numer identyfikacyjny
MLI/44