ekslibris

Obiekt jest ekslibrisem księgozbioru doktora Samuela Abrahama Poznańskiego, kolekcji przekazanej do biblioteki Uniwersytetowi Hebrajskiemu w Jerozolimie przez Towarzystwo Przyjaciół Uniwersytetu Hebrajskiego w 1925 roku.

Samuel Poznański (1864-1921) od roku 1908 był kaznodzieją Wielkiej Synagogi na Tłomackiem. Był też uczonym, doktorem filozofii, orientalistą i historykiem. W swojej politycznej drodze, zmierzał ku syjonizmowi. W 1918 r. zainicjował w Warszawie działalność Tymczasowego Komitetu dla Spraw Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie. Komitet jako Towarzystwo Przyjaciół Uniwersytetu Hebrajskiego ukonstytuował się ostatecznie w grudniu 1923 r. Główną formą działalności Towarzystwa była zbiórka książek dla Biblioteki UH, ich opracowywanie, ale także planowe zakupy oraz gromadzenie archiwaliów (na temat Towarzystwa zob. notę Rafała Żebrowskiego, https://delet.jhi.pl/pl/psj?articleId=20119, dostęp 10.03.2025). Przesłano m.in. archiwum naukowe Poznańskiego, liczące około 1000 listów naukowych, rękopisy, kopie rękopisów średniowiecznych, fotografie rękopisów, materiały do dziejów karaizmu. W przyszłości stworzona przy Uniwersytecie placówka stała się Biblioteką Narodową Izraela.

Staraniem Towarzystwa każdy druk otrzymywał ekslibris z nazwiskiem ofiarodawcy i datą, „przyczem dla niektórych szczególnie cennych księgozbiorów sporządzono specjalne artystyczne ex-librisy (bibljoteka Dra Poznańskiego, bibjlioteka rodziny Dawidsohnów i inne)” („Dziesięciolecie Towarzystwa Przyjaciół Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie 1923-1933”, Warszawa 1933, s. 16, https://polona.pl/item-view/e3cdc9fc-3357-4092-911d-affbc3f27133?page=17).

Ekslibris dla książek Samuela Poznańskiego zaprojektował Henryk Berlewi, malarz i grafik w początkach lat 20. XX w. związany z awangardowym nurtem sztuki żydowskiej. Jako wzór dla projektu wybrał strony tytułowe dawnych religijnych traktatów hebrajskich oraz tasów (ozdobnych tarczy zawieszanych na zwojach Tory). Hebrajski napis umieścił w polu, ujętym z boków dwoma spiralnymi kolumnami, u góry zakończonym dwoma łukami, które zwieńcza otwarta korona, podtrzymywana z obu stron (w układzie antytetycznym) przez wspinające się na tylnych łapach lwy.

Treść napisu pod linią łuków: העברית בירושלים

Napis poniżej:

מספרי

הד"ר שמואל אברהם פוזננסקי ז"ל

תרכ"ה- תרפ"ב

ספריתו של הד"ר ש"א פוזננסקי ז"ל

קמה לקנין של האוניברסיטה

בשנת תרפ"ה

מספר 10874

W przekładzie:

Towarzystwo Przyjaciół Uniwersytetu

Hebrajskiego w Jerozolimie

Warszawa

Z księgozbioru

D-ra Szmula Abrama Poznańskiego b.p.

5625 – 5682

Biblioteka D-ra Poznańskiego b.p.

Nadana to własność uniwersytetu

W roku 5685 [wg kalendarza żydowskiego; tj. 1925]

Nr 10874

Renata Piątkowska


czytaj więcej
Information about the object
Author/creator
Berlewi, Henryk (1894-1967)
Object type
visual work
Time of creation/dating
1925
Technique
flat print
Material
paper
Dimensions
wysokość: 14.1 cm, szerokość: 9.6 cm,
Keywords
Copyrights status
contact the Museum
Owner
POLIN Museum of the History of Polish Jews
Identification number
MPOLIN-M2206
Localization
The object is not currently on display