Oszpicin. Muzeum Żydowskie w Oświęcimiu zostało otwarte w 2000 r. jako projekt polsko-amerykańskiej fundacji Auschwitz Jewish Center Foundation (AJCF). Fundacja powstała w 1995 r. z inicjatywy amerykańskiego filantropa Freda Schwartza (1931–2016), aby odrestaurować jedyną ocalałą w Oświęcimiu synagogę i stworzyć przestrzeń do upamiętnienia historii Żydów, którzy współtworzyli miasto przez cztery wieki. Fundacja realizuje misję zachowania pamięci o żydowskich oświęcimianach oraz nauczania o współczesnych zagrożeniach wynikających z antysemityzmu i innych uprzedzeń. Prowadzimy Muzeum Żydowskie, opiekujemy się zabytkową Synagogą Chewra Lomdej Misznajot, Parkiem Pamięci Wielkiej Synagogi, Cmentarzem Żydowskim oraz Domem Klugerów, gdzie obecnie znajduje się Café Bergson. Realizujemy lokalne i międzynarodowe programy edukacyjne dla dzieci, młodzieży i dorosłych w tym nauczycieli, żołnierzy i policjantów.
W muzealnej kolekcji gromadzone są przedmioty, dokumenty, fotografie, dzieła sztuki, zabytki archeologiczne, zbiory cyfrowe (m.in. nagrania historii mówionej) oraz wszelkie inne pamiątki mające związek z dziejami żydowskich oświęcimian od II połowy XVI w. aż do współczesności. Szczególną część kolekcji stanowią zabytki archeologiczne odkryte na terenie zniszczonej przez Niemców podczas II wojny światowej Wielkiej Synagogi w Oświęcimiu (2004) oraz kolekcja przedmiotów, głównie osobistych, należących do Szymona Klugera (1925–2000) – ostatniego żydowskiego mieszkańca Oświęcimia.